Nadciśnienie tętnicze to choroba cywilizacyjna, która przez długi czas może nie dawać żadnych objawów, a mimo to systematycznie uszkadzać narządy wewnętrzne. Szacuje się, że nawet co trzeci dorosły Polak ma podwyższone ciśnienie, a znaczna część z nich nie zdaje sobie z tego sprawy lub nie podejmuje leczenia. Tymczasem nieleczone nadciśnienie może prowadzić do poważnych powikłań: udaru mózgu, zawału serca, niewydolności nerek czy utraty wzroku.
Jednym z najpoważniejszych powikłań nieleczonego nadciśnienia tętniczego jest udar mózgu, szczególnie jego niedokrwienna postać. Wysokie ciśnienie uszkadza ściany naczyń krwionośnych, prowadząc do ich zwężenia, pęknięcia lub powstania zakrzepu. To z kolei może doprowadzić do nagłego przerwania dopływu krwi do określonego obszaru mózgu, co skutkuje trwałymi uszkodzeniami neurologicznymi.
Oprócz udaru przewlekłe nadciśnienie może przyspieszać rozwój otępienia naczyniopochodnego, pogarszać pamięć i zdolności poznawcze. U wielu pacjentów pojawiają się także zawroty głowy, bóle głowy czy zaburzenia widzenia, będące sygnałem przeciążenia układu krążenia. Zaniedbanie leczenia nadciśnienia może więc prowadzić nie tylko do nagłych, zagrażających życiu incydentów, ale również do postępującego pogorszenia funkcji mózgu.
Serce to jeden z pierwszych organów, który odczuwa skutki długotrwale podwyższonego ciśnienia. Aby pompować krew pod większym ciśnieniem, mięsień sercowy musi pracować ciężej, co z czasem prowadzi do przerostu lewej komory. Choć początkowo może być to mechanizm kompensacyjny, z biegiem czasu dochodzi do osłabienia kurczliwości, zaburzeń rytmu serca i rozwoju niewydolności.
U pacjentów z niekontrolowanym nadciśnieniem ryzyko zawału serca jest nawet kilkukrotnie wyższe niż w populacji ogólnej. Nadciśnienie sprzyja miażdżycy, co prowadzi do zwężenia naczyń wieńcowych i ograniczenia dopływu tlenu do mięśnia sercowego. Objawy takie jak duszność, ból w klatce piersiowej przy wysiłku czy kołatanie serca mogą świadczyć o tym, że serce jest już przeciążone. Regularna kontrola ciśnienia i odpowiednie leczenie są więc kluczowe dla prewencji chorób sercowo-naczyniowych.
Nerki i oczy to narządy szczególnie wrażliwe na zmiany ciśnienia, ponieważ są silnie unaczynione i zależne od prawidłowego przepływu krwi. Nieleczone nadciśnienie prowadzi do przewlekłego uszkodzenia naczyń nerkowych, co skutkuje stopniową utratą ich funkcji filtracyjnej. Z czasem może dojść do rozwoju przewlekłej choroby nerek, a w skrajnych przypadkach – konieczności dializ.
Podobnie dzieje się z narządem wzroku: nadciśnienie tętnicze uszkadza drobne naczynia siatkówki, prowadząc do retinopatii nadciśnieniowej. Objawy takie jak pogorszenie widzenia, mroczki czy bóle gałki ocznej są sygnałem alarmowym. Co ważne, zmiany te często rozwijają się bezobjawowo, dlatego tak ważna jest profilaktyka i kontrola nie tylko ciśnienia, ale też funkcji nerek i wzroku. Zaniedbanie leczenia nadciśnienia to cicha droga do poważnych, często nieodwracalnych uszkodzeń organizmu.